niedziela, 11 marca 2012

Siódma pięczeć 1957 (Seventh Seal), Ingmar Bergman




Przed nami roztacza się sielski widok: plaża, morze, szum fal- gdyby obraz był w kolorze byłby raj. Wyobrażam sobie kolory. Widać też Rycerza, jego Giermka i zbliżającą się postać. Ubrana jest na czarno, mówi do Rycerza jakby była kobietą, ale twarz i głos ma męskie. Nie wiadomo więc do końca jakiej jest płci. Przedstawia się- ma na imię Śmierć, mówi, że już od dawna chodziła za nim. On nie czuje właściwie strachu, ale rzuca Śmierci wyzwanie- grę w szachy.

Dopóki nie przegram, będę żył, jeśli  zaś wygram, uwolnisz mnie...

I tak zaczyna się podróż Rycerza, Śmierci i Giermka. Spotykają różnych ludzi, w tym małżeńską trupę wędrowną. Co jakiś czas rycerz musi wykonać jakiś ruch szachowy- Śmierć nie pozwala mu o sobie zapomnieć. Gra w szachy, bo chce ten czas wykorzystać na jeden sensowny uczynek, który nie udał mu się wcześniej. Nikt inny Śmierci nie widzi.

Giermek Rycerza jest dosyć butny i pewny siebie. Podobno ma żonę:
                -Wprawdzie mam żonę ale żywię nadzieję, że umarła
 Ratuje Dziewczynę przed napastnikiem i sam oświadcza jej, że łaskawie jej nie zgwałci i w dowód wdzięczności powinna zostać jego gosposią. Dziewczyna potulnie idzie za nim. Nie wie, że naraża się tym na bliski kontakt ze Śmiercią. Zresztą Giermek też nie wie.
 Rycerz, Giermek i Dziewczyna natrafiają na wspomnianą wcześniej wędrowną trupę. Zostają poczęstowani mlekiem i świeżo nazbieranymi poziomkami. Mleko spożywają z jednej miski, poziomki też- siedząc na trawie. Rozkoszują się życiem, ciszą, zmierzchem, cudowną sielanką i gościnnością. 
Rycerz z wdzięczności zaprasza ich do siebie. Czeka ich długa i niebezpieczna podróż przez las. Czy uda im się ujść z życiem?...
*
Czy można uznać, że to nasza wina jeśli źle zagramy w szachy? Czy każdy z nas chciałby się targować ze Śmiercią o jeden dzień dłużej, by zrobić coś, co nie udało mu się przez całe życie? Bo każdy z nas ma takie sprawy, w każdym momencie życia. Gdy Śmierć przychodzi, niektórzy witają ją z pokorą, inni ze strachem i cierpieniem, jeszcze inni z ulgą-wszystko zależy od tego w jakim stanie psychicznym jesteśmy i co jeszcze planowaliśmy zrobić, czy nie zrobić. Zawsze jest trudno. 
Inni widząc tańczących ze Śmiercią cieszą się, że im udało się jej uciec- chociaż na jakiś czas. Bo nad tym, że i tak kiedyś po nich przyjdzie się nie zastanawiają. Bo po co? W jakim celu mamy o tym myśleć, planować, zastanawiać się?
 Rozumiem, wiem, ale nie czekam..

***
Wybrane cytaty z filmu:

-Co tam malujesz?
-Taniec śmierci, tańczy ze wszystkimi. 
-Po co malować takie obrazy?
-By ludzi pamiętali, że umrą.
-Mogą nie chcieć patrzeć.
-Będą patrzeć, bo trupia czaszka ciekawsza od gołej dziewki..

*
-Jakkolwiek byś się kręcił zadek zawsze z tyłu.
- Głęboka prawda..
*
Wiara to ciężkie brzemię. To jak kochać kogoś ukrytego w ciemności, kto nigdy się nie ukaże, choćbyś nie wiem jak wołał. 
*
Miłość to najczarniejsza zaraza. Gdyby się na nią umierało, byłby z niej jakiś pożytek.
*
Na tym niedoskonałym świecie wszystko jest niedoskonałe, a miłość najdoskonalsza w swojej niedoskonałości..

***
- Film Siódma pieczęć otrzymał nagrodę specjalną jury w Cannes.

-Tytuł odnosi się do fragmentu o końcu świata z  Apokalipsy, słowa te słyszymy zarówno na początku jak i na końcu filmu:

 A gdy baranek otworzył siódmą pieczęć, zapanowała w niebie cisza jakby na pół godziny..
-Sceny człowieka grającego w szachy ze Śmiercią były inspirowane średniowiecznym malarstwem z 1480 roku. Obraz ten znajduje się w kościele we wsi Taby na północ od Sztokholmu. Jednak średniowieczna Szwecja przedstawiona w filmie zawiera wiele anachronizmów. Ostatnia krucjata zakończyła się w 1271, a epidemia dżumy trwała w latach 1347-1352 roku. Ponadto ruch biczowników nie dotarł do Szwecji, a polowania na czarownice na szeroką skalę rozpoczęły się dopiero w XV wieku. Także żadne z tych wydarzeń nie łączą się ze sobą w czasie rzeczywistym, ale może o to właśnie chodziło Bergmanowi. Przedstawić wszystkie "plagi" średniowieczne w jednym obrazie. Co by było, gdyby faktycznie, tak się zdarzyło? Kto wie.

***
Film Siódma pieczęć, scenariusz i reżyseria Ingmar Bergman
"Moje zainteresowania poświęcone były tajemniczości świata kościoła. Niskie łuki, grube mury, zapach wieczności, kolorowe światło słoneczne drżące wśród najdziwniejszej roślinności średniowiecznych malowideł i rzeźbionych postaci na sufitach na ścianach. Było tam wszystko co ludzka wyobraźnia może stworzyć- anioły, święci, smoki, prorocy, diabły i ludzie"

-Jako sześcioletnie dziecko, Bergman pomagał nosić zwłoki ze szpitala (w którym jego ojciec był kapelanem) do kostnicy.

-Bergman przyznał się do tego ,że przestał być wierzący w wieku 8 lat.

- W 1934 roku w wieku 16 lat został wysłany do Niemiec, aby spędzić tam letnie wakacje z przyjaciółmi. Brał udział w nazistowskim wiecu w Weimarze, na którym zobaczył Adolfa Hitlera. Niemiecka rodzina powiesiła jego portret przy łóżku Bergmana. Reżyser przyznał się ,że przez wiele lat był po stronie Hitlera, zachwycony jego sukcesami i zasmucony porażkami.
    
-W dniu 30 stycznia 1976 roku został aresztowany przez dwóch tajnych agentów policji i oskarżony o oszustwa podatkowe. Wydarzenie to miało na Bergmana wpływ druzgocący, cierpiał na załamania nerwowe z powodu upokorzenia i trafił do szpitala w stanie głębokiej depresji. Zamknął swoje studio filmowe na wyspie Faro i udał się na dobrowolne wygnanie. Ślubował nigdy nie powrócić do pracy w Szwecji. Zarzuty w końcu zostały wycofane, Bergman jednak pozostał ponury i stwierdził że mimo bycia aktywnym na wygnaniu, tak naprawdę stracił osiem lat ze swojego życia zawodowego.(w 1982 roku tymczasowo powrócił do swojej ojczyzny by wyreżyserować Fanny i Aleksander) 

-Ostatni film nakręcił w w 2003 roku był to Saraband, nakręcony na potrzeby telewizji. 

- Zmarł we śnie, w swoim domu na Faro, w dniu 30 lipca 2007 roku w wieku osiemdziesięciu dziewięciu lat.
*
   Filmy Bergmana zazwyczaj przedstawiają egzystencjalne pytania o śmiertelność, samotność i wiarę religijną. Między tymi refleksyjnymi tematami znalazł się także temat pożądania seksualnego. Jego postacie kobiece są zazwyczaj bardziej w kontakcie z własną seksualnością niż mężczyźni, i nie boją się o tym mówić. Bergman powiedział: 
Manifestacja seksu jest bardzo ważna, szczególnie dla mnie. Przede wszystkim nie chcę robić tylko intelektualnych filmów. Chcę, by publiczność przeżywała i czuła moje filmy.
 To jest dla mnie o wiele ważniejsze, niż to by je zrozumieli...

*
Powiedzieli o nim:

Woody Allen- to prawdopodobnie największy artysta filmowy od czasu wynalezienia kamery filmowej.

Krzysztof Kieślowski- Ten człowiek jest jednym z niewielu reżyserów, być może jedyny na świecie, który powiedział o naturze ludzkiej tak wiele, jak Dostojewski czy Camus.

Steven Spielberg- Jego miłość do kina niemal przyprawia mnie o wyrzuty sumienia.

 Eric RohmerSiódma pieczęć jest najpiękniejszym filmem w dziejach.

  


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

LinkWithin